-
یادداشت مهمان؛
درنگی بر مضامین اشعار عربی سعدی
سعدی از معدود شاعران ایرانی است که به دو زبان پارسی و عربی شعر سروده و اشعار عربیش از بلاغت و زیبایی شناسی برجسته و والایی برخوردار بوده و نشان از قدرت و تسلط کم نظیر او بر ادب عربی دارد.
-
موسی، داستان بزرگ/۵
سال‌های آمادگی کلیم‌الله برای پیامبری در کنار شعیب
فاصله ناز و نعمت کاخ مصر و گله داری در صحراهای مَدیَن برای پسرخوانده فرعون مصر چقدر است؟ به اندازه چند روز موسی؛ ساحل امن او این‌بار نه کرانه نیل، که کاملاً بیرون از مصر بود و در کنار شعیب.
-
نجوم در شعر فارسی۳/ ماه و خورشید در دیوان حافظ
جستجوی نور در ظلمت شب یلدا
ماه و خورشید در آسمان شعر حافظ معانی متفاوت و تشبیهات و استعارات بسیاری می‌سازند که هم نمایانگر رندی حافظ هستند، هم نشاندهنده جهان معنایی او و مضامین اجتماعی و عاشقانه و عارفانه او.
-
گزارش مهر؛
حافظ‌خوانی بدون استاد؛ چه کتاب‌هایی به شناخت خواجه شیراز کمک می‌کنند؟
شناختن حافظ کار سختی است. اما می‌توان همراه شعر او از زمین به آسمان سفر کرد، همانطور که هفتصد سال است فارسی زبانان همسفر او هستند.
-
یادداشت مهمان؛
نگاهی به معارف توحیدی کتاب قابوس‌نامه؛ پدرومادر واسطه‌اند میان تو و پروردگار
عنصر المعالی در بخش‌های بسیاری از این پندنامه نکته‌هایی از خداشناسی، ضرورت شناخت خداوند، یکتا پرستی و … ایراد کرده که از آیات قرآن و روایات توحیدی کمک گرفته است.
-
نجوم در شعر فارسی۲/چرخ فلک و اجرام سماوی در شعر حافظ
عجب علمی ست عِلم هیئت عشق!
حافظ با رندیِ شگفت خود آسمان روز و شب و ستاره‌ها و سیاره‌ها و صورتهای فلکی و تعابیر نجومی را طوری به کار می‌گیرد که شیرینی خواندن و شنیدنش لذت کشف معنا را دوچندان می‌کند.
-
فضل فاطمی در شعر فارسی؛
کُفوی نداشت حضرتِ صدّیقه، گر می‌نبود حیدرِ کرّارش
در میان آثار شعرای فارسی زبان، به ویژه قرن نهم و دهم به بعد، نمونه‌های زیادی در قالب‌های متنوع درباره مقام و فضل حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها می‌توان دید.
-
به بهانه سالگرد درگذشت عیسی‌خان صدیق؛
روزگارِ مردی که به‌جای دارالفنون گفت «دانشگاه»
عبدالحسین تیمورتاش از او خواست دارالفنونی با دانشکده‌هایی در تعلیم و تربیت پزشکی و مهندسی را در تهران تأسیس کند و صدیق اولین کسی بود که واژه «دانشگاه» را به کار برد.
-
قرآن در آینه شعر فارسی؛
آیه کلام‌الله؛ پیشانی نوشت یک شعر نمادین
سیمین بهبهانی شعری دارد که آیه‌ای از قرآن بالای آن نوشته شده و این آیه کوتاه انگیزه‌ای برای سرایش شعری بلند و خاص شده است؛ آیه ۱۷ سوره غاشیه: آیا به شتر نمی‌نگرند که چگونه آفریده شده؟
-
پرونده نسخه‌های خطی/۶
تهران قدیم، نسخه‌های خطی و موزه ملک؛ مال‌التجاره‌ای که وقف کتابخانه شد
حاج حسین ملک خانه پدری خود در بازار بین الحرمین تهران را به همراه تمام اثاثیه و کتاب‌های موجود در آن وقف آستان امام رضا (ع) کرد تا «شعبه‌ای از کتابخانه مقدسه رضویه باشد.»
-
به بهانه سالروز درگذشت محمدعلی فروغی؛
کلیات سعدی، به سعی ادیبِ سیاستمدار
فروغی در دوره انفصال از فعالیت سیاسی به کار جمع آوری و تصحیح کلیات سعدی مشغول می‌شود، برای اینکار به نسخه‌های خطی قدیمی نیاز داشت که افراد مختلفی جهت دستیابی به این منابع به او کمک می کنند.
-
موسی، داستان بزرگ/۳
موسی؛ نوزادی که به خاطر مهر زنده ماند
در این داستان هم می‌بینیم خداوند صراحتاً _در آیه‌ای که در پیشانی این مطلب آورده شده_ اشاره می‌کند به اینکه وجود موسی را با مهری از جانب خود سرشته، که هرکس می‌بیندش بر او مهر می‌آورد.
-
مهر گزارش می‌دهد؛
نجوم در ادب پارسی؛ چیست این سقف بلند ساده بسیار نقش؟
برای مخاطبان متون ادبی فارسی، همیشه درک اشارات و اصطلاحات نجومی مندرج در این متون معضل بوده. در آثار نظامی هم به جهت احاطه او به علم نجوم، اسامی صور فلکی و نقش‌هایشان بسیار استفاده شده است.
-
یادداشت مهمان؛
روایتی از فشار روانی و استواری خانواده شهدا در «پری خانه ما»
نویسنده کتاب پری خانه ما از استواری خانواده‌های شهدا غافل نشده است؛ زمانی که در اوج اندوه حواسشان به انقلاب است که کاری نکنند دشمن شاد شوند.
-
یادداشت مهمان؛
نبوغ حکیم نظامی گنجه ای در داستان سرایی
آنچه حکیم نظامی را در ادب پارسی به اوج شهرت رسانده، پنج گنج اوست که نقطه برتر آن داستان‌سرایی است.
-
موسی؛ داستان بزرگ/۲
نام موسی از کجا آمده است؟/اهمیت نام و معنا، اسم و مُسَمّا
یا اسم او را مادر و پدرش انتخاب کرده اند و باید نامی باشد که در زبان بنیاسرائیل معنا دارد، یا وقتی کودک به بارگاه فرعون می‌رسد به این نام نامیده می‌شود که باید در زبان مصری معنا دهد.
-
ستاره‌های فرهنگ و ادب ایران بزرگ/ ۲
نگاهی به زندگی و کارنامه زنده‌کننده فرهنگ و زبان‌های ایران باستان
ابراهیم پورداوود، پژوهشگر ، نویسنده و ایرانشناس معاصر را بنیانگذار ایران‌شناسی و زنده‌کننده فرهنگ و زبان‌های ایران باستان دانسته‌اند.
-
یادداشت مهمان؛
مگر برای مردان خدا بن‌بست و ناامیدی هست؟/بدانید من فاطمه هستم!
تاریخ می‌گوید هرکجا دست ولایت بسته شد، هرکجا مردان مجاهد را قلع‌وقمع کردند، خداوند پرچم جهاد را بر دوش زنان قرار داد!
-
نگاهی به نسخه‌های خطی «حافظ» محمد گلندام، «حافظ» عَلا مرندی
مقایسه نسخه علا با نسخه‌های دیگر حافظ، اهمیت این نسخه و جایگاهش در میان نسخه‌های کهن دیوان او را نشان می‌دهد.
-
به مناسبت زادروز شاعر؛
نگاهی به منظومه «افسانه»ی نیما یوشیج
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آذرماه ۱۳۵۷ نسخه‌ای از منظومه افسانه نیما را با نقاشی و تصویرسازی بهمن دادخواه و خوشنویسی نستعلیق نصرالله افجه‌ای منتشر کرد.
-
یادداشت مهمان؛
فضیل عیاض در نگاه عطار نیشابوری نمونه عارف کامل است
در نگاه عطار، فضیل عیاض نمونه ای از عارفی کامل بوده و از خصلت های ارزنده ای برخوردار بوده که سزاوار است کسانی که پای در طریق عرفان و سلوک الی الله می‌گذراند.
-
موسی؛ داستان بزرگ/۱
درباره موسی کلیم الله، پیامبری و گفتگو با خدا/فضیلت گفتن و شنیدن
گفتگو قابلیت شگفت انگیزی دارد. یک گفتگوی ظاهراً ساده روایت‌های فردی طرفین را نشان‌می‌دهد، فاصله‌ها را پر می‌کند و به آنها معنا و ظرفیت می‌بخشد و لایه‌های وجودی شخصیت‌ها را آشکار می‌کند.
-
رویدادهای صنعت نشر جهان؛
رویکردی نوآورانه در صنعت نشر پرتغال؛ خط مبنا برای اقدامات اقلیمی
اقلیم‌های نوظهور آب و هوایی و قوانین جدید محیط زیست، تعیین می‌کنند در آینده کتاب‌ها چه طور می‌توانند به فروش برسند.
-
در میان اسناد تاریخ؛
عدم رضایت رئیس‌الوزرا از پیشرفت طرح کشف حجاب در کاخک/محمود جم که بود؟
از متن نامه محمود جم به استاندار وقت خراسان بر می‌آید که از پیشرفت طرح کشف حجاب در قصبه کاخک راضی نیست و به همین دلیل از استاندار خواسته متنفذین و مخالفین اجرای کشف حجاب را تبعید کند.
-
یادداشت مهمان؛
«اختلاف نظر دو فیلسوف سیاسی درباره انقلاب و اصلاح»/مارکوزه و پوپر چگونه به سیاست ایران کمک می کنند؟
اختلاف نظر مارکوزه و پوپر در کتاب «انقلاب و اصلاح» در سیاست ایران و جهان کمک می کند وضعیت خود را بهتر درک کنیم.
-
شاه نجف در شعر فارسی/۱۴
دیگران چون سایه‌اند و نور حیدر آفتاب/ امیرالمؤمنین در شعر شاه نعمت‌الله ولی
سید نعمت‌الله کودکی و جوانی خود را در ایران گذراند، در پنج سالگی با تصوف و عرفان آشنا شد و در جوانی به فراگیری علوم زمان پرداخت و در حلب و شیراز از محضر ابن عربی و اساتید بزرگ بهره‌مند شد.
-
ایران در آینه تاریخ؛
نقشه انجمن سلطنتی بریتانیا، «خلیج فارس» و جزایر ایرانی‌اش
می‌توان به وضوح دید جزایر بوموسی (ابوموسی)، تنب بزرگ و تنب کوچک به‌رنگ خاک ایران ترسیم شده‌اند. پیداست که انجمن منتشر کننده این نقشه این مناطق را متعلق به ایران می‌شناخته است.
-
مختارپور مطرح کرد؛
منبعی برای تولیدات فرهنگی برای جبران خلأ تبیین درباره لانه جاسوسی
رئیس کتابخانه ملی می گوید کتاب «ایستگاه خیابان روزولت» می‌تواند منبعی مفید برای تولیدات محصولات فرهنگی و رسانه‌ای برای جبران خلأ تبیین واقعه تسخیر لانه جاسوسی باشد.
-
معرفی نسخه‌شناسان خطی و خادمان فرهنگ ایران؛
عبدالله انوار، خدمات و کتابخانه ۶ هزار جلدی‌اش که اهدا شد
امسال در مراسم بزرگداشتی به مناسبت صدمین سال تولد او، کتابخانه شخصی‌اش که بالغ بر ۶ هزار کتاب به زبان‌های، فارسی، عربی و لاتین و نیز کتاب‌های چاپ سنگی و خطی است به کتابخانه ملی اهدا شد.
-
یادداشت مهمان؛
نگاهی به سروده های مسعود سعد سلمان در حبس
شعرِ مسعود، به سبکی سروده شده که در آن روزگار رایج بوده و بر مدار سبکِ خراسانی حرکت می کند و تجربه های شعری که در زندان یافته بود، به پختگی، شعرِ وی کمک شایانی می کند.