توضیحات کزازی پیرامون ترجمه شعر بازوی بازیگر هالیوودی/ ارزش خبر جنجالی بازیگر در نشان جایگاه مولانا است 

به گزارش خبرنگار مهر، انتشارخبری منبی بر درج ترجمه اشعاری از مولانا بر بازوی «برد پیت» هنرپیشه سرشناس هالیوود و در پی آن ترجمه متن فارسی بر بازوی این هنرپیشه در جامعه ادبی ایران بازخوردهای زیادی داشت.

این خبر با ترجمه فارسی خالکوبی به شرح «آنجا دشتی است، فراتر از همه تصورات راست و چپ. تو را آنجا خواهم دید» در رسانه‌های ایران منتشر شد که ترجمه‌ای بود از عبارت انگلیسی

There exists a field, beyond all notions of right and wrong. I will meet you there

میر‌جلال‌الدین کزازی استاد ادبیات دانشگاه علامه طباطبایی نیز در پی تماس خبرنگار مهر، پس از مشاوره با استادان این دانشگاه یک دوبیتی از اشعار مولانا که نزدیکترین شباهت را با ترجمه فارسی خالکوبی داشت به خبرنگار مهر معرفی کرد. اما برخی منتقدان کماکان بر این باور هستند که ترجمه صحیحی از متن انگلیسی اشعار درج شده بر بازوی برد پیت صورت نگرفته است.

در همین زمینه کزازی در مقام پاسخگویی به این اظهارنظرها در پاسخ به سوال خبرنگار مهر درباره اظهارات قبلی خود گفت: آنچه من در پاسخ به این پرسش شما می‌توانم گفت نخست این است که یافتن آن چارانه (دوبیتی) که گمان می‌رود برگردانی از آن بر بازوی آن هنرپیشه خالکوبی شده است زمانی بسیار از من نگرفت. آن روز که شما این پرسش را با من تلفنی در میان نهادید من در دانشکده زبان و ادب پارسی دانشگاه علامه طباطبایی بودم. گفتم که با دوستانم در این باره رای خواهم زد.

وی ادامه داد: هنگامی که گرد هم برخوان نشسته بودیم. من جمله‌ای که شما چونان برگردان سروده‌ای از مولانا به من گفته بودید با آنان در میان نهادم. سرانجام تنها سروده‌ای که در اندیشه و مضمون با آن جمله هماهنگی داشت همان چارانه است که در متن خبر شما آورده شده است.

کزازی افزود: دو دیگر این است که ارزش این خبر و آن پرسش در خالکوبی نیست یا در اینکه چه کسی آن را بر بازوی خود خال کوفته است. ارزش ادبی و فرهنگی آن در این است که سخنوری بزرگ از ایران زمین مانند مولانا آنچنان در کشوری مانند آمریکا شناخته شده است و گرامی والا که هنرپیشه‌ای هنگامی که می‌خواهد جمله‌ای بر تن خود خال بکوبد آن را بر می‌گزیند که ارجمند ترین و دلنشین‌ترین جمله برای اینکار است.

استاد ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: اینکه آن خالکوب در میان سروده‌های سخنوران انگلیسی و آمریکایی برگردان سروده‌ای از مولانا را برای اینکار برگزیده است خود نشانه‌ و برهانی است بر اینکه این بزرگمرد ادب و اندیشه ایران توانسته است جایی بلند و ارزشمند در دل و جان آمریکاییان بیابد.

کزازی در ادامه در پاسخ به پرسشی در مورد ابهام در ترجمه صورت گرفته از شعر مولانا که گفته شده بر بازوی برد پیت درج شده است اظهار داشت: من اکنون که دیگر بار به این خبر بازمی‌گردم شایسته می‌دانم که نکته‌ای را در پیوند با آن با شما در میان بنهم زیرا شما بودید که آن پرسش را از من کردید و متن آن خبر را خواندید. تنی چند از دوستان به من گفتند که برگردان آن جمله انگلیسی به پارسی که خود برگردانی از سروده مولاناست برگردانی باریک و درست نبوده است. هنگامی که شما پرسش را با من در میان نهادید از جمله انگلیسی سخنی نگفتید و تنها برگردان پارسی را در میان نهادید. از این روی من نمی‌دانستم آن جمله انگلیسی چیست.

وی ادامه داد: گویا دو واژه «رایت» و «ران» در آن به کار رفته که در آن ترجمه به چپ و راست برگردانیده شده. هر کسی اندکی با انگلیسی آشنا باشد بی‌گمان می‌داند برگردان این دو واژه چپ و راست نیست. درست و نادرست یا راست و ناراست می‌باید بود. مگر اینکه ترجمان آگاهانه به انگیزه‌ای این واژه را به راست و چپ ترجمه کرده و خواسته باشد آن را با هنجارهاو کارکردهای سیاسی و اجتماعی در این روزگار پیوند دهد.

وی در پایان تاکید کرد: من تنها بر پایه آنچه گفتید پاسخ شما را یافتم اما راست این است که آن برگردان واژه‌ها به چپ و راست سنجیده و درست نیست.