قصه بچه در بیابان‌مانده شنگال را روایت کردم/ این نمایش اسلحه ندارد

قطب‌الدین صادقی نویسنده و کارگردان نمایش «عزیز شنگال» که قرار است امروز عصر 8 بهمن ماه در هشتمین روز جشنواره تئاتر فجر به صحنه برود در این باره به خبرنگار مهر گفت: این نمایش با توجه به مضمون آن و اینکه از تعداد بازیگران زیادی برخوردار است ابتدا قرار بود به شکل محیطی به صحنه برود. در واقع از آنجاکه مدیر سابق اداره کل هنرهای نمایشی بودجه و سالنی برای اجرای یک نمایش در اختیار من نمی گذاشت، تصمیم داشتم این نمایش را به شکل میدانی به صحنه ببرم نمایشی که نه احتیاج به سالن تئاتر و صحنه و دکور و نه احتیاج به بودجه داشته باشد.

وی افزود: اما اردشیر صالح پور دبیر جشنواره تئاتر فجر بزرگواری کرد و به من پیشنهاد داد تا نمایش را به جشنواره تئاتر بیاورم. از آنجا که در فصل نامناسب و سردی هستیم و محوطه باز تئاتر شهر نیز فضای مناسبی برای حضور این همه بازیگر ندارد و برخی از بازیگران من هم زن هستند و در این وضعیت امکان تغییر لباس برایشان وجود ندارد، تصمیم گرفتم اجرا را به سالن اصلی تئاتر شهر منتقل کنم. این نمایش در حال حاضر تبدیل به یک اجرای صحنه ای شده اما همچنان روح یک نمایش میدانی در آن قابل مشاهده است.

این هنرمند تئاتر درباره داستان نمایش «عزیز شنگال» عنوان کرد: این اثر 4 - 5 روز از زندگی عزیز، کودکی پنج ساله که بر اثر یورش داعش به منطقه شنگال عراق آواره می‌شود به تصویر می کشد. این کودک از شنگال خود را به کردستان سوریه و منطقه کوبانی می رساند اما در اثر آوارگی در بیابان‌ها و از فرط تشنگی و شدت آفتاب کور می‌شود و در نهایت جان خود را از دست می‌دهد. این نمایش تجربه ای را که این کودک در طول این چند روز از سر گذرانده و چیزهایی را که دیده است به تصویر می کشد.

کاگردان «سحوری» متذکر شد: با توجه به حوادثی که در رسانه ها و روزنامه ها از جنایت‌های داعش مطالعه کرده بودم چارچوب داستان نمایش را شکل دادم و صحنه های احتمالی که این بچه با آن روبرو شده به تصویر کشیدم. مجموعه خشونت های غیر انسانی داعش با زبان نمایشی، بدون کلام و مبتنی بر موسیقی و حرکت به تصویر کشیده می شود. در این نمایش حتی یک اسلحه هم روی صحنه نشان داده نمی شود بلکه تلاش داشتم تا از زاویه یا انسانی به این قضیه نگاه کنم.

صادقی با اشاره به تلاش برای به تصویر کشیدن موقعیت زنان و کودکان در مناطق جنگی یادآور شد: قهرمانان نمایش من بچه ها و زنان هستند.خشونتی که در هر جنگی به آنها وارد می شود قابل وصف نیست اما همیشه این مردان هستند که نام قهرمان های جنگ را بر دوش می کشند در صورتی که بار سنگین ستم واقعی روی دوش آنها نیست. بنابراین در این نمایش تلاش کردم نقدی بر خشونت هایی که بر زنان و کودکان وارد می شود، داشته باشم. این افراط و تفریط های غیر بشری توسط انسان هایی که تصور درستی از انسانیت، دین، خدا و وطن ندارند شکل گرفته است و توسط افراد سوداگر و توسعه طلب هدایت می شود. نهایتا من تصمیم گرفتم به جای تکرار چندین باره نمایشنامه های خارجی واکنش متعهدانه و تئاتری نسبت به این اتفاق داشته باشم که در چند کیلومتری کشور ما جریان دارد.

این مدرس تئاتر متذکر شد: معتقدم که این اقدام جوهر تعهد است. من باعث بروز پدیده داعش نبوده ام اما این اتفاق باید واکنش مثبت انسانی من را برانگیزد. در تئاتر هیچگاه به دنبال ادعاهای شبه روشنفکری و تجارت نبوده ام و تنها روح هنر و تعهد برایم اهمیت دارد. برای اجرای این نمایش هم هیچ نهادی حتی یک ریال به من کمک نکرده است و یک پنجم از مبلغی را هم که از جشنواره درخواست کرده بودم، به من پرداخت شده است.

وی درباره گروه بازیگران نمایش توضیح داد: بازیگران این نمایش را جوانان رزمی و پارکور کار، هنرمندان حرکات فرم و بازیگران معمولی تشکیل می دهند. در حقیقت من برای نمایش مردم کوبانی، گروه داعش و مردم شنگال باید از سه دسته بازیگر متفاوت بهره می گرفتم که البته کار بسیار سختی بود. برای مکان تمرین نیز مرکز فرهنگی بهزیستی بزرگواری کرد و بدون هیچ چشم داشتی سالن بزرگ این مرکز را در اختیار من قرار داد.

وی در پایان صحبت هایش بیان کرد: از خانم خلج مسئول این مرکز و دکتر همایون هاشمی رییس سازمان بهزیستی و البته اردشیر صالح پور دبیر جشنواره و علی مرادخانی معاون هنری وزیر ارشاد به خاطر حمایت هایشان برای اجرای این نمایش نیز سپاسگزاری می کنم.

نمایش «عزیز شنگال» چهارشنبه 8 بهمن ماه در قالب جشنواره تئاتر فجر . در بخش مهمان جشنواره در دو نوبت 18 و 20:30 در سالن اصلی مجموعه تئاترشهر به صحنه می رود.