اثری تازه از حسین پاینده در زمینه نظریه و نقد ادبی منتشر شد

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب تازه حسین پاینده با عنوان «نظریه و نقد ادبی: درسنامه‌ای میان‌رشته‌ای» در دو جلد  و با حجمی بالغ بر ۱۱۰۰ صفحه،  به معرفی جدیدترین رویکردهای نقد ادبی اختصاص دارد و شامل نمونه‌های عملی از کاربرد این نظریه‌ها در نقد ادبیات فارسی (شعر و نثر کهن و معاصر) و متون فرهنگی (فیلم، عکس، تصاویر دیجیتال در فضای مجازی، سریال تلویزیونی و ...) است.

برخی از رویکردهای نقادانه‌ی معرفی‌شده در این کتاب عبارت‌اند از: ساختارگرایی، روایت‌شناسی، نقد لاکانی، نشانه‌شناسی (رویکردهای سوسور، پِرسْ و بارت)، روانکاوی، مطالعات زنان، تاریخ‌گرایی نوین، پسامدرنیسم، مطالعات فرهنگی، فرمالیسم، نظریه‌ی دریافت و ...

حسین پاینده در گفتگویی با خبرنگار مهر با اعلام این خبر بیان داشت: در کشور ما معمولاً معنای درست و دقیقی از «نقد» مستفاد نمی‌شود. دست‌اندرکاران فعالیت‌های ادبی غالباً بین «مرور و معرفی»، «تحلیل» و «نقد» تمایز نمی‌گذارند و هر نوع نوشتاری را که نویسنده در آن نظری راجع به متنی ادبی اظهار کرده باشد، به غلط مصداق «نقد» می‌پندارند. فقط از راه شناساندن نظریه‌های علمی نقد ادبی و نحوه‌ کاربرد عملی آن‌هاست که می‌توان به این برداشت‌ها و توقعات نادرست پایان داد. کتاب حاضر با همین هدف، مجموعه‌ای از پُرکاربردترین نظریه‌های نقادانه را به پژوهشگران این حوزه می‌شناساند.

به گفته پاینده این نظریه‌ها عبارت‌اند از فرمالیسم (نقد نو)، روانکاوی، ساختارگرایی، روایت‌شناسی، نقد اسطوره‌ای‌ــ‌کهن‌الگویی، تاریخ‌گرایی نوین، نقد لاکانی، مطالعات زنان، نشانه‌شناسی شعر (رویکرد ریفاتر)، پسامدرنیسم، مطالعات فرهنگی، نشانه‌شناسی (رویکرد سوسور، پِرْس و بارت)، نظریه‌ی دریافت و نقد واکنش خواننده.

این گزارش می‌افزاید هر یک از فصل‌ها چارچوب ثابتی شامل ملاحظات کلی درباره‌ی نظریه‌ی همان فصل،  اصول و مفروضات بنیادین آن نظریه، روش‌شناسی نقد با آن نظریه،   متونی که برای نقد شدن با آن نظریه مناسب‌ترند،  پرسش‌هایی که منتقدانِ پیرو آن نظریه می‌خواهند پاسخ دهند،  مزیّت‌ها و محدودیت‌های آن نظریه،   رهنمودهایی درباره‌ی نگارش نقد با آن نظریه،  نمونه‌هایی از نقد عملی بر اساس آن نظریه،   مرور نمونه‌های نقد و اصطلاحات کلیدی آن نظریه دارد.

وی همچنین تاکید کرد: نقد ادبی در  این کتاب با رویکردی میان‌رشته‌ای به مخاطب معرفی شده و لذا در آن کوشیده‌ام تا هم در شیوه‌ طرح مباحث و هم در نمونه‌های نقد عملی، نیازهای دانشجویان در رشته‌های مختلف ادبیات و علوم انسانی را پاسخ دهم. به همین دلیل، در این کتاب علاوه بر کاربرد نقد در حوزه‌ی مطالعات ادبی، مباحثی درباره‌ی معماری، تحلیل عکس، تحلیل تصاویر فضای مجازی، نقاشی، فیلم سینمایی، سریال تلویزیونی و غیره مطرح شده‌است.

این کتاب در فروشگاه کتاب انتشارات سمت واقع در خیابان انقلاب اسلامی، خیابان ابوریحان شماره ۱۰۷ و ۱۰۹ قابل تهیه است.