به گزارش خبرگزاری مهر، امانوئل والرشتاین، نظریه پرداز معروف روابط بین‌الملل در سن ۸۹ سالگی درگذشت.
ایمانوئل والرشتاین جامعه شناس و متفکر بزرگ چپگرا و از بزرگ ترین متفکران سوسیالیست قرن ۲۱ بود. او واضع نظریه «نظام جهانی» بود. وی متولد شهر نیویورک بود و تمام تحصیلات خود را در دانشگاه کلمبیا طی کرده و کتاب معروف وی نظام نوین جهانی است که به ۹ زبان زنده برگردانده شده و در سال ۱۹۷۵ جایزه معتبر جامعه شناسی آمریکا موسوم به «جایزه سوروکین» را دریافت کرد.
وی استاد دانشگاه ییل آمریکا بود و چند سال پیش نیز سفری به ایران داشت.
به اعتقاد بسیاری از صاحب نظران نظریه او بهتر از دو دیدگاه نوسازی و وابستگی می‌تواند توسعه اقتصادی، نیمه توسعه یافتگی در کشورهای نیمه پیرامونی و پیرامونی را در ساختار اقتصاد جهانی سرمایه داری توضیح دهد.
والرشتاین نقش مهمی برای دولت‌ها قائل نبود و مبارزه طبقاتی را در اندیشه هایش نادیده می‌گرفت. به اعتقاد وی یک جهان هرگز نمی تواند استوار بر برابری طلبی باشد و تنها می توان جهانی را سازماندهی کرد که به سمت برابری طلبی حرکت کند.
با وجود تاثیرگذاری غیرقابل انکاری که نظریات والرشتاین بویژه در حوزه جهان سوم و توسعه برجای گذاشت، اما نظریات وی منتقدان سرسختی نیز به همراه دارد. عمده منتقدان والرشتاین نه تنها از میان نئولیبرال‌ها و محافظه‌کاران است، بلکه حتی برخی تاریخدانان نیز بخش‌هایی از ادعاهای تاریخی والرشتاین را زیر سوال برده و برخی دیگر نیز معتقدند که والرشتاین ابعاد فرهنگی نظام جهانی مدرن را در نظریات خود نادیده گرفته است.
در عین حال بسیاری امروزه معتقدند که جنبش جهانی ضد سرمایه داری و اعتراضات صورت گرفته در برخی کشورهای غربی نیز به میزان قابل توجهی متاثر از نظریات والرشتاین است و تاثیر نظریات او بر این اعتراضات بسیار تعیین کننده است.
والرشتاین در طول زندگی حرفه‌ای خود عناوین و جوایز پژوهشی متعددی را کسب کرد و در سال ۲۰۱۴ نیز جایزه جهانی بهترین پژوهش انجمن بین‌المللی جامعه شناسی به او تعلق گرفت.
نظر شما