به گزارش خبرنگار مهر، معصومه ابراهیمی، پژوهشگر و فولکلوریست، شامگاه چهارشنبه در نشست «ریشه» در موزه عصارخانه شاهی، با مروری بر تاریخ فرهنگ غذایی ایران، از زوال هویت غذایی در این سرزمین انتقاد کرد.
وی با اشاره به تفاوت میان مفهوم غذا و آشپزی توضیح داد: غذا برای انسان تنها وسیله‌ای برای رفع گرسنگی نیست؛ بلکه انتخاب غذاها نمادی از هویت و جهان‌بینی فرهنگی است و در واقع هر جامعه با بستر فرهنگی خود، غذایی را آماده و مصرف می‌کند.
ابراهیمی با نگاهی به تاریخ کهن ایران افزود: شواهد باستان‌شناسی نشان می‌دهد که فرهنگ غذایی ایرانیان از دوره‌های بسیار کهن شکل گرفته و در دوران هخامنشیان، آئین‌های قربانی و گوشت‌خواری گسترده، بخش مهمی از این فرهنگ را تشکیل می‌داد. اما با ظهور زرتشت و تحریم گوشت‌خواری، الگوی غذایی ایرانیان تغییر کرد و به سوی کشاورزی و یکجانشینی رفت. این تحول را می‌توان نقطه عطفی در تمدن ایران دانست.
این پژوهشگر در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به ورود اعراب به ایران و تأثیر آن بر فرهنگ غذایی ایرانیان گفت: اعراب که در سرزمین خود منابع غذایی محدودی داشتند، پس از ورود به ایران بسیاری از آداب غذایی ایرانیان را کنار گذاشتند و تحمیل‌های فرهنگی و تغییرات گسترده‌ای در نحوه غذا خوردن ایجاد شد. تا پایان دوره قاجار، ایرانیان به پیروی از فرهنگ عربی، با دست و در ظروف مشترک غذا می‌خوردند، که این نتیجه یک تحمیل فرهنگی بود.
وی در ادامه با اشاره به فقر غذایی در دوره‌های تاریخی مختلف، گفت: در دوره‌های اسلامی و پس از ورود اعراب، با وجود خشکسالی‌ها و مشکلات اقتصادی، جامعه ایران به مرور با فقر غذایی روبه‌رو شد. تنها به شواهدی چون سفرنامه‌های دوره صفویه بسنده کرده‌ایم، اما واقعیت این است که این محدودیت‌های غذایی از قرن‌ها پیش آغاز شده بود و در دوره‌های بعدی تشدید شد.
ابراهیمی در پایان سخنان خود خواستار توجه به احیای فرهنگ غذایی ایران شد و گفت: غذا، زبان فرهنگی و بخشی از هویت ماست. باید این میراث غنی را بازشناسی و زنده کنیم تا نسل‌های آینده بتوانند به درک عمیق‌تری از هویت و تاریخ خود برسند.
نظر شما