به گزارش خبرنگار مهر ، دردومين روز از همايش گفتگوي علم و دين كه در محل سالن اجلاس سران برگزار مي شود، در نشست تخصصي " فعل خدا "، حجت الاسلام دكتر حميد شهرياري درباره فعل خدا در طبيعت از ديدگاه اسلام صحبت كرد.
دكتر شهرياري اظهار داشت: از نظر قرآن انسان و الاترين موجودي است كه در طبيعت خلق شده است . گرچه تعبير قرآني از فعل خدا در طبيعت بيشتر با كلمه خلق بيان شده است، ولي فلاسفه اسلامي بيشتر از واژه ايجاد براي آن فعل استفاده كرده اند.
دكتر شهرياري به نظر غزالي اشاره كرد و گفت: به غزالي نسبت داده شده كه جهان در سلسله اي عرضي به اراده و عنايت الهي محقق شده و قائم به اوست و هيچ فاعلي جز او نيست و فاعليت ديگران مجازي است. نزد عرفايي چون ابن عربي واقعيت عالم يك چيز است و آنچه در ظاهر آشكار است تجلياتي از آن حقيقت يگانه است.
وي همچنين تصريح كرد: به نظر برخي از دانشمندان علوم تجربي امروزه نظريه مهبانگ، نظريه اي مغاير با آنچه ادياني چون اسلام عرضه كردند بيان مي دارد. سلسله افعال طبيعت به صورتي علت و معلولي به هم پيوند دارند يا مي توان آنها را به روشهاي ثابت شده درعلوم تجربي تبيين كرد و در نهايت جهان كنوني ما با تمام قوانين طبيعي موجود در آن بر اثر يك مهبانگ ايجاد شده است كه ذره اي تفاوت با آن صورتي كه واقع شده داشت جهان ما هرگز به صورت كنوني واقع نمي شد.
دكتر شهرياري طي سخنراني خود سعي كرد تا خلق را به دو خصوصيت معنا كند؛ ابداع و ديگي رزق است و اين دو به معناي وابستگي بقاي موجودات به بقاي الهي است و بدون آن هيچ امري محقق نمي شود و دوام نمي يابد، حتي اگرعلل طبيعي آن مفروض باشد. در حقيقت سلسله علل بقايي به بقاي حق تعالي بستگي دارند، چون در ذات خويش نيازمندند.
در ادامه اين نشست دكتر شهين اعواني ، عضو هيئت علمي مؤسسه پژوهشي حكمت و فلسفه ايران ، درباره تفسير عرفاني فعل خدا، به مقايسه آراي شبستري و تفكر ديني پرداخت.
دكتر اعواني در آغاز سخن به آراي شبستري اشاره كرد و گفت: ديدگاه شيخ محمود شبستري در چهار موضوع فعل خدا، مرگ ارادي، فلسفه رنج در اين جهان و سعادت انسان است. از نظر او عالم، صرفا به عالم ظاهر كه منشاء تجربه در علوم جديد است ، محدود نيست بلكه آنچه كه از عالم افلاك و عناصر و اجسام از طريق قواي حسي درمي يابيم ، فقط علم ظاهري ما را تشكيل مي دهد كه ضرورت هم دارد ولي ما عالم ديگري هم داريم كه عالم باطن يا ملكوت ناميده مي شود.
در ادامه اين نشست دكتر جلال اسدي پور درباره در آمدي بر مباحث فعل خدا در طبيعت و دكتر امير عباس علي زماني نيز به بررسي و نقد ديدگاه هاي ايان باربور درباره پنج مدل فعل خدا و تكامل پرداختند.
نظر شما