سفره حفظ قرآن را برای همه پهن کنیم/ بررسی رویکرد حفظ یک ساله

سید مهدی سیف پیشکسوت قرآنی و خادم قرآنی در گفتگو با خبرنگار مهر  در خصوص وضعیت فعالیت های قرآنی در کشور گفت: فعالیت های خوبی را ما در عرصه قرآنی شاهد هستیم . برنامه هایی که با خلوص نیت هستند ولی کم و نقص دارند و با این حجم عظیم نیاز باید بروز شوند.

وی در ادامه افزود: بسیاری از فعالیت های قرآنی متناسب با روزگار نبوده و برای دهه های قبل هستند به عنوان مثال روش های آموزش خواندن قرآن، روش های آموزش درک و فهم قرآن، روش های انس و الفت با قرآن مواردی هستند که باید در آنها بازنگری وبازبینی متناسب با اقتضائات زمان  انجام شود.

سیف با توجه به تغییرات زمان و شرایط تعلیمی و آموزشی در دنیا تصریح کرد: فعالیت های قرآنی هنوز حالت مطلوب ندارد و بیشتر فعالیت ها ویترینی و تبلیغاتی است تا واقعی و اثر گذار و ما نیاز به هردوی این فعالیت ها در سطح جامعه برای بهبود عملکرد خود داریم.

نتیجه فعالیت های قرآنی را بازبینی کنیم

این استاد قرآنی با اشاره به اینکه در کشور فعالیت های قرآنی نتیجه لازم خود را ندارد افزود: در صدا و سیما شبکه های مختلف به تبلیغ و ترویج آموزش قرآن می پردازند همچنین آموزش و پرورش  از اول  تا تحصیل دبیرستان به نوعی به تعلیم و تعلم می پردازد آموزش عالی نیز به علوم قرآنی پرداخته و برخی از فعالیت هایش مربوط به قرآن باشد سازمان دارالقرآن که موسسات وسیعی را تحت پوشش دارد به تبلیغ قرآن می پردازد حتی نهادهای انتظامی و اداری نظامی عموما به فعالیت های قرآنی می پردازند اما نتیجه اینگونه فعالیت ها در پایان مشخص نیست.

وی با طرح چند سوال  ادامه داد: چند سوال جدی اینجا مطرح می شود که چند درصد از جامعه ما می توانند قرآن را درست بخوانند؟و چند در صد آنها وقتی میخوانند متوجه می شوند؟ چند درصد از مردم ما سواد قرآنی دارند یعنی می توانند صحیح بخوانند و نه فاخر و معنای ساده اولیه کلمات قرآنی را متوجه شوند.  چراکه خدای متعال بوسیله آیات قرآن با ما سخن گفته تا مرام و رفتار ما ، باید ها و نباید ها را مشخص کند. شفاف سازی لازم است تا نتیجه و اثرگزاری این سطح از فعالیت های گسترده ای  که بوسیله نهاد های دولتی و مردمی انجام می شود مشخص گردد.و در این زمینه هر سازمان نقش و عملکرد فعالیت های خود را بسنجد.

سیف ادامه داد: وقتی می گوییم شفاف یعنی هر کسی بیاید سازمان خودش را شفاف سازی کند یعنی سازمان دارالقرآن نتیجه خود را  از آموزش هایی که می دهد بگوید. آموزش و پرورش با بررسی ببیند چه میزان آموزش می دهد و از این آموزش ها چقدر نتیجه گرفته است. فرافکنی نکنیم تا سهم هر مسئول و نهادی در این حیطه مشخص شود.

استاد قرآن با اعلام اینکه بعضی آمار ها واقعی نیستند افزود: به عنوان معلمی که چهار دهه مشغول تدریس بوده ام بنظرم بالای 80 درصد مردم توانایی خواندن ندارند و بالای نود و درصد در هنگام خواندن؛ آیات قرآن را متوجه نمی شوند.

آموزش قرآن باید جامع باشد

 وی در خصوص حفظ تخصصی قرآن کریم به بیان نقطه نظراتی پرداخت و اضافه کرد: حفظ تخصصی قرآن از جنبه هایی مثبت و از جنبه هایی نیز بر آن اشکالاتی وارد است.

سیف ادامه داد : قرائت، حفظ و مفاهیم بصورت جامع باید اتفاق بیافتد یعنی اگر ما قرائت آموزش می دهیم باید توام با درک و فهم   قرآن باشد و اگر مفاهیم درس می دهیم توام با قرائت صحیح باشد و اگر حفظ درس میدهیم همراه با قرائت مناسب و مفاهیم باشد که ما به آن آموزش جامع می گوییم.

مولف کتب قرآنی دو نوع آموزش را مطرح و اظهار داشت:ما دو نوع آموزش عمومی وتخصصی داریم که هر کدام از اینها تعاریف خودشان را دارند.جامع بودن یکی از شرایط  آموزش عمومی قرآن است که تنها کاربرد تک رشته ای در این زمینه جایگاهی ندارد.

وی با اشاره به عملکرد دقیق این دو اظهار داشت: آموزش عمومی باید در قالب درک و فهم  خواندن تعریف شود که سطوح مختلف نیز دارد.در حفظ نیز سحط بندی های مختلفی وجود دارد که  اساتید حفظ باید آن را به طور دقیق تفکیک کرده و سطح بندی کنند.

سیف با تاکید بر اینکه کیفیت و اثرات حفظ باید مورد بررسی قرار گیرد، اضافه کرد:حفظ مقدماتی، حفظ اجمالی، حفظ کل حفظ بدون درک و فهم حفظ بدون قرائت دقیق و صحیح مسائل  مختلفی است که باید تعریف شود.

وی با اشاره به راه اندازی طرح ملی حفظ  افزود:در ستاد طرح ملی حفظ بیشتر کارهای تبلیغاتی می شود تا حفظ قرآن. وقتی رهبرمعظم انقلاب میگویند ده میلیون حافظ آیا شایسته نیست 50 میلیون ختم کننده قرآن داشته باشیم ؟  تمام این مسائل باید بررسی شود تا به یک نتیجه خوبی برسیم.

مسئولین کار ویترینی و تبلیغاتی را کنار بگذارند

وی با اعلام اینکه از صاحب نظران و کارشناسان در این زمینه کم مشورت گرفته شده است اظهار داشت: اکثر مسئولین کار ویترینی و تشریفاتی و تبلیغی می کنند در واقع اکثر مسئولین چه دولتی و غیردولتی عمده کارشان تشریفاتی و ویترینی است.چه بسا که بخواهند واقعی عمل کنند اما نمیدانند چه کاری زمینه عملیاتی تر است .

سیف در ادامه تصریح کیرد: من نمیگویم مسئولین امر اخلاص ندارند اما عملا فعالیتها خیلی نتیجه بخش نیست  و اینگونه فعالیت ها باید ساز و کار ارزیابی و ارزشیابی خاصی داشته  و بر اساس همان نتیجه گیری کرده تا بتوانیم میزان اثر بخشی آن را اندازه بگیریم.

این کارشناس قرآنی در ادامه افزود: بنظر ما در مقدمات گیر کردیم  باید حفظ را عملی و اثر گذار تعریف کنیم و در مدل حفظ مسابقات گیر نکنیم.حفظی که مدل مسابقات است یک حفظ تخصصی است اما حفظی که برای عموم جامعه تعریف می شود روالش  فرق می کند و کمتر تخصصی است که اکثر مسئولین ما در صددش نیستند و به دنبال حفظ مسابقه ای هستند.

سیف با تاکید بر اینکه سفره حفظ باید برای عموم مردم پهن شود تصریح کرد:باید  بررسی کرد و مواردی را که برای  حفظ عموم جامعه مورد تایید است پیدا کرد اینکه چه تعریف و شرایطی دارد حفظ تخصصی  بجای خودش درست است ولی ما  برای حفظ عموم جامعه را تعریفی نداریم و باید سفره حفظ را برای همه مردم پهن کنیم که اگر این کار را انجام دهیم قدم بزرگی در آموزش قرآن خواهیم برداشت.