به گزارش خبرگزاری مهر، پروژه «درآمدی بر فهم تمدنی قرآن» با اولین هم اندیشی قرآنی - تمدنی با عنوان «روش شناسی مطالعات تمدنی قرآن» در ماه مبارک رمضان سال ۱۳۹۵ آغاز شد و در ماه‌های رمضان سال‌های بعد نیز ادامه یافت.
در این مجموعه نشست‌ها و هم اندیشی ها حجج اسلام محمدعلی مهدوی راد، محمدتقی سبحانی، احمد مبلغی، عبدالکریم بهجت پور، سعید بهمنی، محمدعلی میرزایی، محسن الویری، احمد آکوچکیان و علیرضا قائمی نیا و آقای احمد پاکت چی حضور داشته و به ارائه بحث پرداخته‌اند.
دفاتر بعدی «فهم تمدنی قرآن» به دو صورت «تفسیر موضوعی - تمدنی» (که به صورت مجموعه مقالات آماده شده) و «تفسیر ترتیبی - تمدنی» تقدیم پژوهشگران و علاقه مندان خواهد شد.
در مجموع، می‌توان مباحثی را که از سوی اساتید و محققان محترم طرح گردیده در چند قسمت «مبانی»، «قواعد»، «روش» طبقه بندی و دسته بندی کرد؛ در این باره، پیش از اینکه برآیند گفتگوها در مورد مبانی، روش، و قواعد اشاره شود، باید به نوع تلقی از «تمدن» در این مجموعه اشاره‌ای داشت.
«تمدن» در این مجموعه از گفتارها، یا موضوع و یا رویکرد در نظر گرفته شده است؛ در میان گفتارهای ارائه شده، بیشتر آنها «تمدن» را به مثابه «رویکرد» در نظر گرفته‌اند و بخش اندکی از آنها «موضوع تمدن» را مورد توجه قرار داده‌اند؛ به عنوان آنجا که حجت الاسلام محمدعلی مهدوی راد به عینیت گرایی، به تفسیر علمی، به توسعه معنایی و تطبیق قرآن بر شرایط زمان و مکان سخن می‌گوید و یا آنجا که درباره مضمون دعاهای امام رضا (ع) بدین نکته تأکید می‌کند که این دعاها کمتر در مورد شیعیان و بیشتر درباره امت اسلام است، رویکرد تمدنی و فهم تمدنی از آموزه‌ها را مورد توجه قرار می‌دهد.
همینطور وقتی که حجت الاسلام سبحانی در مورد تفسیر استطباقی و تطبیق آن بر عینیات اجتماعی سخن میراند، با همین رویکرد تمدنی، قرآن و آموزه‌های نهفته در آن را می کاود.
وقتی حجت الاسلام سعید بهمنی در ترسیم الگوی کشف داده‌های تمدنی به پنج مولفۀ انسانی بودن، دنیوی بودن، اجتماعی بودن، بزرگ بودن، و ساخته بودن اشاره می‌کند، با همین رویکرد تمدنی به قرآن و مفاهیم قرآن می‌پردازد. همین رویکرد را می‌توان در بیان استاد مبلغی نیز مشاهده کرد که در توضیح مرحله اول از فرایند نظریه پردازی تمدنی (بر مبنای قرآن) به موضوع مدنی انگاری، نظام انگاری، و انسانی ان گاری اشاره می‌کند و مرور نظریات مربوط به تمدن را در فهم تمدنی از قرآن و استخراج نظریه تمدنیِ مرجع از قرآن حائز اهمیت می‌داند.
همین نگاه را در بیان حجج الاسلام محمدعلی میرزایی و محسن الویری هم به وضوح می‌توان دید؛ آنجا که حجت الاسلام میرزایی در یک نگاه، تمدن را به عنوان سطحی از دلالت‌های قرآنی ترسیم کرده و مثلاً «اقوم» بودن قرآن را در سطح امت و تمدن معنا می‌کند و یا حجت الاسلام الویری در پی سنت‌های الهی در قرآن و تطبیق آن بر فرایند تمدن‌ها می‌گردد با همین رویکرد تمدن پیش می‌رود و بالاخره همین رویکرد را می‌توان در تحلیل حجت الاسلام آکوچکیان در «مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه» و منظومه چهار وجهی تفسیری (تفسیر سیستمی سامانه کلان مفهومی، نظام تنزیل، نظام موضوعی، و نظام آینده نگار توسعه‌ای) پی گرفت و آن را در شکل بندی نظام مفهومی تمدن در قرآن حائز اهمیت دانست.
نظر شما